Triển lãm “Di sản cũ – Linh hồn mới” hiện đang diễn ra tại Hà Nội, mang đến cho công chúng một cái nhìn sâu sắc về hành trình sáng tác của họa sĩ Công Quốc Hà, người đã để lại dấu ấn sâu đậm trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại. Gần một năm sau khi ông qua đời, con gái của ông, chị Công Nữ Hoàng Anh, đã đưa hơn 30 tác phẩm từ Thụy Điển về Hà Nội để trưng bày, như một cách để kết nối di sản hội họa của ông với công chúng quê nhà.
Những bức tranh này, phần lớn là khổ lớn, mang đậm nội tâm và sắc màu lạc quan, thể hiện phong cách đặc trưng của họa sĩ Công Quốc Hà. Triển lãm này không còn là những triển lãm do chính ông tổ chức như trước đây, mà diễn ra lặng lẽ nhưng đầy xúc cảm, dưới sự chuẩn bị của con gái ông. Chị Hoàng Anh đã mang bộ sưu tập tranh từ Bảo tàng Công Quốc Hà tại Thụy Điển về Việt Nam, để công chúng có thể thưởng thức và khám phá.
Không chỉ có tranh, triển lãm còn là một cách kể lại hành trình sáng tác của họa sĩ qua những kỷ vật gắn bó với ông, như cọ, bút, bay màu, túi, đồng hồ… đến các sản phẩm phái sinh do học trò thực hiện, lấy cảm hứng từ chính tranh của thầy mình. Các tác phẩm được lựa chọn hoàn toàn theo cảm xúc cá nhân và sự hòa hợp với không gian, thay vì sắp xếp theo tuyến đề tài hay giai đoạn.
Người xem có dịp thấy lại một Công Quốc Hà quen thuộc với những đề tài gắn bó suốt sự nghiệp như phụ nữ và phố cổ Hà Nội, đồng thời khám phá một khía cạnh mới mẻ qua các bức tranh vẽ ngựa, mèo, hoa. Đặc biệt, nhiều tác phẩm được sáng tác trong những năm cuối đời cho thấy sự chuyển biến rõ nét về phong cách, với màu sắc tươi sáng hơn, đường nét tự do, phóng khoáng hơn, mang đậm chất trừu tượng và tinh thần bay bổng.
Một trong những tác phẩm đáng chú ý là bức tranh “Hà Nội tháng 7/2021” vẽ phố cổ Hà Nội vào những ngày giãn cách vì đại dịch Covid-19, khung cảnh vừa vắng lặng vừa rực rỡ, với hình ảnh chú mèo thong dong bước trên con đường rát vàng. Theo chị Hoàng Anh, đó chính là biểu tượng tinh thần lạc quan mà bố chị luôn theo đuổi trong nghệ thuật cũng như cuộc sống. Ông từng dặn các con: “Khó khăn nhất là thời điểm tốt nhất để thành công”.
Hiện gia đình chỉ còn rất ít tác phẩm thuộc dòng tranh hoa của hoạ sĩ Công Quốc Hà, dù đây là chủ đề từng được nhiều nhà sưu tập quan tâm và tìm kiếm. Tranh phố cổ Hà Nội chiếm số lượng lớn nhất, gần bằng tất cả các đề tài khác cộng lại, tiếp theo là tranh về phụ nữ. Nếu như trước đây, ông chọn 2 đề tài này để đáp ứng thị hiếu thị trường, thì ở giai đoạn cuối đời, ông quay lại với chúng bằng phong cách trừu tượng, giàu chiều sâu nội tâm và trải nghiệm cá nhân, như một cách vẽ cho chính mình.
Trong loạt tranh cuối ấy, có một bức mang tên “Nâng thế giới theo cách của riêng mình”, như một tuyên ngôn khép lại hành trình nghệ thuật của người họa sĩ từng sống rất tận hiến với nghề. Để khép lại buổi trưng bày, vào 17h ngày 2/8, gia đình họa sĩ sẽ phối hợp tổ chức một chương trình nghệ thuật kết hợp hội họa, âm nhạc và thời trang. Đây được xem như lời chào tạm biệt gửi đến những người yêu mến ông.
Triển lãm “Di sản cũ – Linh hồn mới” mở cửa đến hết ngày 2/8 tại 136 Hàng Trống, Hà Nội. Hoạ sĩ Công Quốc Hà (1955-2024) đã ghi dấu ấn sâu đậm trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại. Ông tốt nghiệp chuyên ngành sơn mài tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Công nghiệp (nay là Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội) năm 1979. Hoạ sĩ Công Quốc Hà có phong cách đặc trưng với đường nét tối giản, bố cục chắt lọc và mảng màu tươi sáng. Các đề tài chủ đạo trong tranh của ông gồm phụ nữ, phố cổ Hà Nội và hoa.
Ngoài hội họa, ông còn tham gia minh họa cho nhiều báo, tạp chí trong nước. Trước khi qua đời vào cuối năm 2024, ông đã tổ chức nhiều triển lãm cá nhân trong và ngoài nước.
