Nghề biên kịch trong thời đại công nghệ số đang đối mặt với nhiều thách thức và rủi ro đáng kể. Hiện nay, đa số các nhà biên kịch hoạt động độc lập hoặc theo nhóm nhỏ, điều này dẫn đến những khó khăn và rủi ro mà họ phải đối mặt. Một trong những thách thức lớn nhất mà các nhà biên kịch đang phải đối mặt là sự không đảm bảo về ‘đầu ra’ của tác phẩm. Nhiều nhà biên kịch trẻ gặp phải tình huống viết kịch bản nhưng không nhận được thù lao xứng đáng do dự án bị hủy bỏ vì các lý do khách quan như kinh phí, diễn viên hoặc thay đổi nhà đầu tư.
Không chỉ vậy, việc bị ‘ăn chặn’ ý tưởng cũng là một rủi ro mà các nhà biên kịch phải đối mặt. Nhà biên kịch Vũ Liêm chia sẻ rằng nghề biên kịch có sự rủi ro tương đối cao vì không có được ‘đầu ra’ đảm bảo cho tác phẩm nếu các nhà biên kịch hoạt động độc lập. Ngoài ra, khi đã quá tâm huyết dồn sức cho kịch bản để rồi không được hiện thực hóa lên phim thì đó là một cảm giác hụt hẫng rất lớn đối với các nhà biên kịch.
Bên cạnh đó, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở nên phổ biến trong sáng tạo nghệ thuật, đòi hỏi các nhà biên kịch phải thức thời và thích ứng. Tuy nhiên, AI cũng là một mối nguy tiềm tàng đối với nghề biên kịch. AI có thể nâng cao năng suất lao động, nhưng nó cũng có thể thay thế các nhà biên kịch nếu họ không cập nhật và thích ứng với công nghệ mới. Nhà biên kịch Phạm Đình Hải cho rằng với biên kịch lớn tuổi, công nghệ luôn là rào cản; còn với biên kịch trẻ, công nghệ AI rõ ràng hỗ trợ cho việc viết kịch bản rất nhiều. Tuy nhiên, về lâu dài, AI lại là mối nguy tiềm tàng. Vì AI nâng cao năng suất lao động, có khi lên gấp đôi, gấp ba lần nên nhu cầu biên kịch sẽ giảm xuống.
Ông Nguyễn Cao Tùng, một nhà biên kịch và sản xuất phim giàu kinh nghiệm, cho rằng AI là một công cụ hiệu quả cho nhà biên kịch, chứ không hề thách thức công việc của họ. Không ai có thể thay thế nhà biên kịch trong việc định hình ý tưởng chính và sáng tạo. AI có thể giúp triển khai những phần việc chi tiết trong tính cách nhân vật, đường dây câu chuyện hay từng phân đoạn. Tuy nhiên, ông Tùng cũng nhấn mạnh rằng các nhà biên kịch giờ không chỉ cạnh tranh với nhau, mà còn với ‘máy’ bởi AI có thể tạo ra nhiều kịch bản trong tích tắc và đòi hỏi biên kịch phải thích ứng liên tục. Ai không cập nhật sẽ tụt hậu.
Trước những thách thức và rủi ro này, các nhà biên kịch cần phải có những kỹ năng và kiến thức mới để thích ứng với thời đại công nghệ số. Họ cần phải biết cách tận dụng AI và các công cụ khác để hỗ trợ cho công việc của mình, đồng thời phải có khả năng sáng tạo và định hình ý tưởng độc đáo để tạo ra những kịch bản chất lượng cao. Chỉ khi có được những kỹ năng và kiến thức mới, các nhà biên kịch mới có thể tồn tại và phát triển trong thời đại công nghệ số.
Một số nhà biên kịch đang cố gắng tìm ra giải pháp cho những thách thức này bằng cách tìm kiếm các cơ hội mới và phát triển kỹ năng của mình. Họ cũng đang cố gắng xây dựng mạng lưới quan hệ với các nhà sản xuất, đạo diễn và các nhà biên kịch khác để có thể tìm kiếm được các cơ hội hợp tác và phát triển sự nghiệp của mình.
